Aanbevelingen toekomst stelsel arbeidsongeschiktheid

Afgelopen najaar berichtten wij al over de commissie OCTAS. Destijds concludeerden zij in hun tussenrapportage over het arbeidsongeschiktheidsstelsel dat het meest urgente probleem de complexiteit ervan is. Op 29 februari 2024 presenteerde de commissie drie denkrichtingen om deze complexiteit aan te pakken.

Vereenvoudiging huidige stelsel

Met de eerste denkrichting stelt de commissie voor de WIA te versimpelen. De IVA vervalt en de WGA blijft na twee jaar loondoorbetaling bestaan uit een loongerelateerde uitkering met daarna een loonaanvullingsuitkering. De ondergrens voor een uitkering wordt 25% in plaats van de huidige 35%. Het maatmanloon bij de beoordeling toppen zij af, waardoor werknemers met een salaris boven het maximum dagloon minder snel in aanmerking komen voor een uitkering.

Voor het re-integratieproces stelt de commissie voor om, als terugkeren bij de eigen werkgever echt niet lukt, het UWV de re-integratieverplichting richting een andere werkgever te laten overnemen. De financiering van het stelsel blijft gelijk door zowel publieke als private verzekering mogelijk te blijven maken. De doorbelastingsperiode verlagen zij naar 5 jaar.

Nadruk op werk

De tweede denkrichting stelt re-integratie voorop. Tijdens de wachttijd van 2 jaar heeft terugkeer bij de huidige werkgever prioriteit. Mocht het eigen werk of passend werk niet tot de mogelijkheden blijken te behoren, volgt er een re-integratieuitkering van 70% van het oude (gemaximeerde) loon. Deze uitkering duurt maximaal 3 jaar en heeft een optie tot verlenging met twee jaar. Inkomsten tot 30% hebben daarbij geen invloed op de uitkering. Als de werknemer de re-integratiemogelijkheden op een gegeven moment volledig benut, dan kan hij of zij een WIA-uitkering aanvragen.

Basisuitkering voor werkenden

De laatste variant behelst een arbeidsongeschiktheidsstelsel voor alle werkenden. Voor de minimaal 35% arbeidsongeschikte medewerker is er recht op een uitkering van ten minste 70% van het minimumloon. Hij of zij vult kan dit aanvullen met een verzekering op basis van 70% van het oude (gemaximeerde) loon. Een aanvullende verzekering die verplicht is en wordt uitgevoerd door de overheid en gefinancierd uit een uniforme premie voor alle werkenden. De aanvullende verzekering wordt bekostigd door de werkgevers, die hiervoor eventueel eigenrisicodrager kunnen worden.