OCTAS publiceert probleemanalyse WGA/WIA-stelsel

De onafhankelijke commissie toekomst arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) is door de regering in het leven geroepen om een probleemanalyse van het WGA/WIA-stelsel te maken en met ideeën te komen voor een nieuw stelsel dat uitvoerbaar, uitlegbaar en betaalbaar is. Hun rapportage over het tweede deel van de opdracht wordt in het voorjaar van 2024 verwacht. Begin oktober 2023 rondden zij het eerste deel van hun opdracht af: de probleemanalyse.

Complexiteit stelsel grootste probleem

De commissie ziet de complexiteit van het stelsel als het belangrijkste probleem. En daar lopen met name de mensen met een beperking tegenaan. Ze worden vaak onvoldoende ondersteund bij ziekte, vinden geen of geen duurzaam werk, ontvangen geen of een relatief lage uitkering. Daarbovenop moeten zij hun inkomen verkrijgen via meerdere instanties met elk hun eigen complexe regelingen.

Uitvoering ook pijnpunt

Binnen het WGA/WIA-stelsel zijn veel partijen verantwoordelijk voor een deel van de uitvoering, maar de afstemming tussen al die verschillende partijen is minimaal. Verder zijn er grote achterstanden die alleen maar lijken op te lopen.

Bepaling arbeidsongeschiktheidspercentage

Een ander knelpunt, zo geeft OCTAS aan, is de bepaling van het arbeidsongeschiktheidspercentage. Deze is lastig en zeer theoretisch. Door de wijze van berekenen is de kans op een uitkering groter bij arbeidsongeschikten die een hoger salaris hadden.

Weinig tot geen re-integratie

Een van de speerpunten van het stelsel is het activerende karakter. Maar met uitzondering van de mensen die bij de eigen werkgever terugkeren, gaat maar een kleine groep weer aan het werk. Voor maar liefst 71% van de WGA’ers is dit activerende karakter überhaupt niet aan de orde: zij zijn volledig arbeidsongeschikt. Een andere grote categorie, de werknemers die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn, ontvangen geen uitkering maar vinden vanwege hun beperkingen óók maar moeilijk een baan.